|
|
żeglarski temat na dziś
|
 Refowanie
Generalne zasady refowania:
- refy zakładaj wystarczająco wcześnie,
- przetrenuj refowanie przed wypłynięciem.
1. Refowanie - ogólne zasady
Poniżej prezentujemy ogólny "przepis" na bezpieczne refowanie jachtu opracowany przez dyskutantów grupy pl.rec.zeglarstwo
- zluzować fal grota i zamocować róg halsowy na interesującej nas wysokości (refbancie),
- wybrać fał,
- wybrać róg szotowy (nowy, na tej samej refbancie) - na niektórych jachtach są specjalnie do tego przeznaczone talie. Róg szotowy wybiera się za pomocą refszkentli, często idącej do osobnego kabestanu na bomie. Zamocowanie luwersów refbanty w zasadzie załatwia sprawę i refsejzingi mają zadanie jedynie pomocnicze - przytrzymanie fałdy żagla. Całą operację najlepiej przeprowadzić na pracującym żaglu wyostrzając jedynie na moment dla załapania obu skrajnych luwersów.
- grot jest zarefowany - wystarczy teraz przymocować żagiel reflinkami.
Opisany wyżej system refowania oparty na biblokach bomu jest najczęściej stosowany na jachtach morskich. Na środlądziu spotyka się go na jachtach prywatnych. Na jachtach czarterowych - praktycznie niespotykany.
Wśród rad grupowiczów znalazła się również propozycja unieruchomienia bomu grota przy pomocy szotow i topenanty. Działanie to da punkt oparcia załodze pracującej na nadbudówce i refującej grota. Jednak trzeba pamiętać, iż nie zawsze tak można postąpić. Nie ulega wątpliwości, że wypływająca w rejs załoga obowiązkowo powinna przećwiczyć refowanie żagli - tak samo, jak manewr "człowiek za burtą".
2. System refowania oparty na biblokach bomu
(system refowania żagli przymasztowych)
 | Rys.1 Słowniczek określeń:. |
- remizka - metalowe pierścienie po obu stronach wzmacniajace otwór w żaglu,
- refbanta - rząd remizek na okreslonej wysokości żagla. Na grocie najczęściej sa 2-3 refbanty,
- luwers - wzmocnione skrajne remizki na refbancie,
- refsejzingi - linki przechodzące przez remizki do wiązania żagla do bomu,
- szkentla - reflina liku wolnego,
- refhals - reflina liku przymasztowego,
- biblok - bloczek lub kausza okrągła.
Układ bibloków, knag i windki może być symetryczny po drugiej stronie bomu. Umożliwia to bezpieczne refowanie na obu halsach. Załoga zawsze jest po nawietrznej stronie bomu. Na wielu jachtach spotyka się uproszczenie systemu polegające na zastąpieniu linki refhalsu, refsejzingiem.
Rys.3 Na rys II przedstawione są refhalsy i knagi do ich mocowania. Układ symetryczny bibloków przedstawiony jest na rys. IIIa. Rysunek IIIb przedstawia niesymetryczny układ bibloków po jednej stronie bomu. Refliny zakończone z jednej strony gałkami przewleczone są przez tzw. bis. |
Rys.2 Rysunek przedstawia wygląd systemu po założeniu pierwszego refu. Fałdę żagla zwijamy i przywiązujemy refsajzingami do bomu na wysokości refbanty. Jeżeli zajdzie konieczność założenia II refu, zakładamy go na I. |
Do wiazania refsejzingów można stosować dwa węzły:
węzeł refowy, zalecany przez oficjalne materiały szkoleniowe PZŻ i szkoleniowców,
węzeł płaski, stosowany przez praktyków, mający w porównaniu do węzła refowego wiele zalet. Przede wszystkim jest to węzeł zdecydowanie pewniejszy i nie mający tendencji do rozwiazywania się. W literaturze anglojęzycznej węzeł płaski nazywa się reef-knot.
Obawy o trudności przy rozwiązywaniu węzła płaskiego są nieuzasadnione. Wezeł refowy ze względu na "niejednakowa" grubość linek bo przecież kokardka podwaja grubość linki po jednej stronie, ma tendencje do rozwiązywania sią i trzeba go kontrolować. Jest to dość uciążliwe szczególnie jeżeli żagiel ma być zarefowany przez wiele dni. Czym może grozić rozwiązanie refsejzingów w silnym sztormie każdy może sobie wyobrazić. Ta argumentacja nie pozostawia wątpliwości. Głosy, które pojawiły się w dyskusji na temat "płaski, czy refowy" przedstawiamy na końcu rozdziału.
3. Refowanie z kokpitu
Coraz częściej pływamy w gronie rodzinnym, gdzie jedna osoba jest żeglarzem z praktyką a czasem pływamy też samotnie. Refowanie w ciężkich warunkach może być niebezpieczne a na pewno jest procesem dosyć trudnym do przeprowadzenia dla jednej osoby. Refowanie oparte na systemie bibloków bomu można przeprowadzić z kokpitu prowadząc do niego refliny. Refliny (jedna lub dwie) można poprowadzić wg. paru schematów.
Rys.4 System refowania z kokpitu 1 refliną. |
Rys.5 System refowania z kokpitu 2 reflinami. |
Refowanie z kokpitu wg powyższych schematów poprowadzenia refliny polega w pierwszym etapie na sprowadzeniu refbanty do bomu, a następnie przywiązaniu zrolowanej fałdy grota do bomu refsejzingami. System refowania z jedną linką działa to tylko przy słabym wietrze ( po co wtedy refować?). System z dwoma linkami działa przy silnych wiatrach. Refowanie z kokpitu ma sens oczywiście wtedy, gdy grot jest też stawiany z kokpitu.
W ostatnich 10 latach pojawiły się systemy refowania żagli przymasztowych działające na zasadzie nawijania na sztywny profil umieszczony w maszcie lub bomie, czyli tak jak znane systemy refowania foka. Systemy refowania w maszcie lub bomie sa systemami drogimi i daleko im jeszcze do doskonałości.
4. Jak należy ustawić jacht do refowania.
- Zdecydowanie przeważa pogląd, że refowanie należy wykonywać w bajdewindzie, podostrzając przy dociąganiu skrajnych remizek (luwersów, reflin) i pilnując się, żeby nie zrobić zwrotu.
- Można zrzucić grota i iść na samym foku. Grota spokojnie zarefować i ponownie postawić.
- Jeżeli jesteś mało doświadczony stań pod osłoną nawietrznego brzegu (śródlądzie) na kotwicy i spokojnie załóż wymagane refy.
- Przy refowaniu na kursach bajdewind możemy sobie pomagać silnikiem.
5. Jakim węzłem należy wiązać refsajzingi.
- Paweł Gredecki: Ciekawi mnie jakim węzłem wiążecie reflinki (refowy czy płaski)? Jak chciałem wiązać naszym refowym to sternik (Kanadyjczyk) wydarł się: "co, nie umiesz wiązać refowego (reef knot)?" I okazało się, że ich refowy to nasz płaski. Tak wiec uczą ich, że refy mają trzymać, a nie być łatwe do rozwiązania - niby logiczne.
- Piotr Zadrożny. Zgadza się! Na żadnym z rejsów, na których byłem nie stosowano węzła "refowego" do refowania lecz właśnie węzeł płaski. Płaski to węzeł łatwy do rozwiązania, a pewnie trzymający - warunek linki musza być tej samej grubości, co w przypadku refsajzingów zwykle jest spełnione.
- Jarek Czyszek. Nie do końca, bo jeśli taki węzeł płaski się zaciśnie, to żadna siła, prócz długiej dłubaniny marszpiklem go nie rozwiąże. Generalnie prawidłowo zawiazany refowy (prosty z "kokardka") nie ma prawa się rozwiązać. Z tego wniosek, że refsejzingi powinny być odpowiednio długie.
- Adam Stolarczyk. Cytat z "Liny, węzły, sploty" J. Salecki, A. Piechal, str. 161. Na całym świecie węzłem refowym stosowanym do wiązania refsajzingów jest węzeł w Polsce znany jako węzeł płaski (nr 93, 94, ang.: reef knot). Nasz refowy - tu opisany pod numerem 99 - nazywa się za granicą refowym z pętelką, ktorym Anglicy radzą wiązać... worki żeglarskie. Tylko polscy autorzy podręczników żeglarskich i szkoleniowcy (!) polecają do wiązania refsajzingów węzłem nr 99. Bez sensu! Bo nie jest to węzeł zbyt mocny i pewny, potrafi obluzować się, nawet rozwiązać poddany cyklicznie powtarzającym się szarpnięciom. Rozpwtrujemy refowanie w warunkach sztormowych - węzły utrzymujące żagiel na bomie powinny być pewne i mocne a nie "łatwe do rozwiązania" gdy wieje siódemka lub więcej.
Nasza rada: "stosować węzeł nr 99 do doraźnych, szybko likwidowanych połączeń - do wiązania worków czy sznurowadeł, natomiast refsajzingi wiązać płaskim - nie refowym!"
|
|
|
|
|
